Starówka Debreczyna

Fot. @kobak

Debreczyn jest drugim co do wielkości miastem Węgier. Dziś, oprócz swoich niewątpliwych walorów turystycznych odgrywa także ważną rolę w życiu kulturalnym i naukowym całego kraju, a mieszczący się w nim Uniwersytet Lajosa Kossutha cieszy się zasłużoną międzynarodową renomą i uważany jest za najważniejszy ośrodek uniwersytecki w całych Węgrzech.

Historia

Nazwa Debreczyna (wtedy Debrezun) pierwszy raz pojawiła się w dokumentach z 1235 r. Sto lat później osada otrzymała prawa miejskie od Karola Roberta Andegaweńskiego. Następni władcy poszerzali przywileje, szczególnie w sferze wolnego handlu. W XV w. miasto przeszło na własność Jánosa Hunyadyego, który podarował mu dalsze uprawnienia, podobnie jak jego syn, król Maciej Korwin. Rozbiór Węgier między Turków i Habsburgów spowodował powolny spadek znaczenia miasta. W mieście zwyciężyła reformacja, znikły więc kościoły katolickie, a powstało słynne Kolegium Kalwińskie – wylęgarnia światłych umysłów. Wiek XVII był czasem rabunków, wojen, powstań i pożóg. Turcy karali Debreczyn za konszachty z Austrią, a Habsburgowie za układy z Turcją. Po wygnaniu Turków Habsburgowie rozpoczęli prześladowania religijne i ekonomiczne kalwińskiego Rzymu. Podczas narodowego powstania w 1849 r. Debreczyn stał się stolicą Węgier. To właśnie tutaj w kalwińskim Wielkim Kościele Lajos Kossuth ogłosił niepodległość kraju, a w auli Kolegium Kalwińskiego zebrało się Zgromadzenie Narodowe. Parę miesięcy później rząd wrócił do Pesztu, a Debreczyn najechała sprzymierzona z Habsburgami armia carska. Dopiero w 1861 r. Debreczyn odzyskał samorządność i od tej pory rozwijał się w gorączkowym tempie. Powstał uniwersytet, fabryki, system bankowy, komunikacja miejska.

Wiek XX to okres napięć społecznych, spustoszenia dwóch wojen światowych i lata rządów komunistycznych. Mimo że dzięki tym ostatnim Debreczyn odbudowano, to jednocześnie odebrano mu XIX w. wizerunek – miasta reprezentacyjnych budowli i zielonych ogrodów wokół centrum.

Atrakcje

Na szczęście nie wszystko uległo wojennym zawieruchom i komunistycznym budowniczym. Współcześnie miasto otrząsnęło się z utraty rynków zbytu za pobliską wschodnią granicą, a odnawiane ulice i elewacje budynków odzwierciedlają ducha przedsiębiorczości. Rzesze studentów, uczących się w siedmiu szkołach wyższych, kontynuują tradycje zapoczątkowane przez światłych wychowanków słynnego Kolegium Kalwińskiego. Dzisiejszy Debreczyn przyciąga swoistą atmosferą polnej metropolii, kilkoma interesującymi zabytkami, a także rozbudowanym zespołem termalno-leczniczym.