Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów we Lwowie

Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów we Lwowie, jeden z najwspanialszych barokowych zabytków Lwowa. Według tradycji pierwsi dominikanie mieli przybyć do Lwowa już ok. 1234 za rządów książąt z dynastii Romanowiczów. Drewniana świątynia, sięgająca być może lat 90. XIII w. miała spłonąć podczas wojen o Ruś Czerwoną prowadzonych po 1340 przez króla Kazimierza Wielkiego. Formalnej fundacji konwentu dominikanów dokonał w 1378 namiestnik króla Węgier i Polski, Ludwika książę opolski Władysław. Zbudowano wówczas ceglany kościół, utrzymany w tzw. typie kazimierzowskim, z krótkim dwunawowym korpusem, o sklepieniu wspartym na jednym filarze i z wydłużonym prezbiterium. Na dachu zbudowano sygnaturkę. Po pożarze w 1407 nakładem Mikołaja Benko i Anny z Żabokruków kościół został odbudowany w stylu gotyckim razem z gmachami klasztornymi. Z tamtych czasów być może pochodzi czarny krucyfiks z ołtarza głównego i otoczona kultem figura Matki Boskiej Jackowej, wykonana w alabastrze (XIV w.) Za przypuszczalnego autora zespołu uważa się mistrza Niczko (Mikołaja) z Krakowa. Od 1458 klasztory ruskie dominikanów wchodziły w skład polskiej prowincji zakonu. W 1511 kościół spustoszył pożar. Dzieło odbudowy wspomógł arcybiskup Bernard Wilczek.W 1527 kościół spłonął w czasie wielkiego pożaru, który pochłonął cały gotycki Lwów. Na początku XVII w. w klasztorze żyło ponad stu zakonników. Od 1612 Lwów stal się ośrodkiem nowo utworzonej prowincji ruskiej. Przy konwencie działały cztery bractwa – Imienia Jezus, Różańcowe, św. Anny i III zakonu. W latach 1749-1751 wzniesiono kaplicę rodową Potockich pw. Matki Boskiej Jackowej. Była to pierwsza wykończona część świątyni. Znajdująca się w kaplicy alabastrowa figurka Madonny z Dzieciątkiem, pochodząca według tradycji z Kijowa i zabrana stamtąd przez św. Jacka w obliczu zagrożenia ze strony Tatarów, powstała prawdopodobnie w XIV/XV w. w Europie Zachodniej i została sprowadzona do Lwowa na zamówienie dominikanów. Budowla kościoła odznacza się jednolitością stylu i zharmonizowaniem całości założenia. Wewnątrz eliptyczna kopule wspiera osiem par kolumn z bogato zdobionymi kapitelami (ornament muszlowy i motyw hostii w glorii). Pary kolumn są także umieszczone wewnątrz tamburu. Pomiędzy kolumnami są wejścia do kaplic bocznych. Nad kolumnami, u podstawy tamburu znajduje 18 wspomnianych wyżej, drewnianych figur świętych reguły augustiańskiej, ustawionych parami na postumentach. Rzeźby te należą do czołowych osiągnięć lwowskiej rzeźby doby rokoka. Powyżej rzeźb znajduje się balustrada, której ustawiono kamienne wazony. U podstawy kopuły znajdują się cztery bogato oprawione okulusy. Wystrój wnętrza ma charakter rokokowy (rzeźby, ołtarze) lub neorokokowy (ambona, prospekt organowy, niektóre ołtarze)