Wakacje we wrześniu

Dzień Matki świętuje się obecnie w przeszło 140 krajach na setki różnych sposobów. Sprawdź, gdzie przygotowuje się ciasta w kształcie serc, przypina białe goździki i śpiewa miłosne serenady pod oknem ukochanej mamusi!

Bóg nie może być wszędzie, dlatego wynalazł matkę.~ Metthew Arnold

Jest jeden, szczególny dzień w roku, kiedy kwiatami i drobnymi podarunkami dziękujemy matkom za wszystko, co dla nas zrobiły i robią: za miłość jaką nas darzą, za wiecznie otwarte ramiona i serca. Tak przynajmniej obchodzimy Dzień Matki w Polsce. A jak mamy honorowane są na świecie?

Od kiedy obchodzimy Dzień Matki?

To wyjątkowe święto znane było już w starożytności. W antycznym Rzymie i Grecji czczono i honorowano w ten sposób matki-boginie, które zapewniały urodzaj i płodność, opiekując się w ten sposób światem. W późniejszym okresie dzień ten był traktowany jako święto religijne – w Anglii, czy też jako Święto Kobiet Pracy – w Stanach Zjednoczonych. Brytyjczycy w XVII wieku w czwartą niedzielę Wielkiego Postu obchodzili tzw. „niedzielę u  matki” lub inaczej „niedzielę matki”. Matka w tym zapisie oznaczała rodzinny kościół, czy lokalną parafię, a same święto sprowadzało się do wspólnej modlitwy i rodzinnych spotkań. W obecnej formie powróciło do Anglii po II wojnie światowej. Amerykanie z kolei u schyłku XIX promowali Dzień Matczynej Pracy, później dzień Matek dla Pokoju. W 1914 Kongres zatwierdził Dzień Matki jako święto narodowe.

Ogólnoświatowa popularność Dnia Matki nastąpiła w drugiej połowie XX wieku. Od tamtej pory święto obchodzone jest w bardzo wielu zakątkach świata, na wiele różnych sposobów i w różnych terminach. Dzień ten ma wymiar naprawdę globalny – na świecie jest bowiem ponad 2 miliardy matek! Cel obchodów jest jednak oczywisty – wyrażenie wdzięczności, miłości i szacunku.

Dzień Matki w grudniu!

Dzień Matki świętuje się obecnie w przeszło 140 państwach! Najpopularniejszym terminem Dnia Matki – obowiązującym aż w 63 państwach - jest druga niedziela maja. Co ciekawe, w tym okresie Dzień Matki obchodzony jest właściwie na 5-ciu kontynentach. W drugą niedzielę maja świętują m.in.:

- Australia i Nowa Zelandia,

- Europa:  Austria, Belgia, Chorwacja, Czechy, Estonia, Dania, Finlandia, Niemcy, Grecja, Łotwa, Malta, Holandia, Słowacja, Szwajcaria, Ukraina, Włochy, Turcja

- Ameryka Południowa: Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Peru

- Azja: Chiny, Hongkong, Indie, Japonia, Malezja, Filipiny, Singapur, Wenezuela

- Ameryka Północna: Stany Zjednoczone i Kanada, Kuba, Portoryko

- Afryka: RPA

W Indonezji i Panamie święto mam obchodzone jest w grudniu, w Norwegii - w lutym.

W licznych krajach Dzień Matki wypada razem z Międzynarodowym Dniem Kobiet 8 marca, np. w Rosji, Bułgarii, czy na Białorusi.

Niezwykłe zwyczaje z całego świata

Niemcy i "Królicze Ordery" za płodność

Pierwszy Muttertag, czyli Dzień Matki, miał miejsce w Niemczech w 1922 roku. Dziesięć lat później ogłoszony został świętem narodowym, przypadającym w drugą niedzielę maja. Ze względu na moment, w którym został ustanowiony – okres międzywojenny, była to ważna uroczystość dla  nazistowskiego reżimu, gdyż – jak powszechnie wiadomo – w owym czasie wysoko ceniono matki, jako rodzicielki nowych sił narodu. W Dzień Matki były one nagradzane brązowymi, srebrnymi i złotymi medalami, przyznawanymi w zależności od liczby urodzonych dzieci i przezwanymi Karnickelorden, co znaczy "Królicze Ordery".

Po zakończeniu drugiej wojny światowej Dzień Matki stał się mniej oficjalny i przypomina ten obchodzony w Polsce. Dzieci poprzez kwiaty, życzenia i podarki wyrażają miłość, wdzięczność i szacunek. Ma to miejsce zazwyczaj w drugą niedzielę maja, choć jeśli wypada ona w Zielone Świątki, świętowanie przekłada się o tydzień wcześniej.

Tajlandia – hołd Królowej – matce całego narodu

W Tajlandii Dzień matki zaczęto świętować dopiero w 1976. Święto odbywa się zawsze 12 sierpnia, co ma związek z datą urodzin królowej Sirikit, uważanej za matkę całego narodu. Ze względu na działania Jej Wysokiej Mości na rzecz narodu i poprawienia jakości życia, zyskała wielką sympatię swoich poddanych.

Do obchodu Dnia Matki przygotowania trwają tygodniami. Domy dekoruje się kwiatami i kolorowymi światełkami, podobiznami królowej oraz flagami narodowymi. W dniu święta urzędnicy, wojsko oraz studenci i pracownicy uczelni wyruszają w pochód do Wielkiego Pałacu, gdzie na ręce reprezentanta Sirikit złożone zostają kwiaty, a zgromadzeni odśpiewują uroczystą pieśń „Matka Królestwa”. Wieczorem w ogrodach pałacowych odbywa się ceremonia zapalenia świec, które symbolizują szacunek dla Królowej i wdzięczność za jej długie życie. W tym miejscu odbywa się również spektakularny pokaz sztucznych ogni.

Oprócz czci oddawanej Królowej, mieszkańcy Tajlandii okazują specjalne względy swoim rodzicielkom. 

Zgodnie z tradycją, dzieci klękają przed matką, by wyrazić swoją miłość i wdzięczność, a także ofiarowują jej kwiaty jaśminu, symbolizujące czystość matczynej miłości. W zamian za to, matka udziela dzieciom swego błogosławieństwa. Ważnym elementem wyrażania szacunku jest też składanie ofiar w świątyniach, a także jałmużna na rzecz najuboższych.

Japonia i zakazane wzorce Zachodnie

W Japonii, Dzień Matki nosi nazwę haha no hi od japońskiego słowa hahaoya oznaczającego matkę. Początkowo związany był z urodzinami Cesarzowej Kojun, matki Cesarza Akihito. Jednak w wyniku napływów chrześcijańskich od 1913 roku obchodzony jest jak w większości krajów świata – w drugą niedzielę maja. Również sposób oddawania czci mamom niewiele obecnie odbiega od sposobów przyjętych w Stanach Zjednoczonych czy Europie. Dzień Matki został zakazany, jako przejaw kultywowania zachodnich wpływów kulturowych po 1930, jednak po zakończeni II wojny światowej został przywrócony. Święto ma charakter komercyjny, w związku z czym dużą popularnością cieszą się drobne upominki i kwiaty, zwłaszcza goździki. Są one uważane za symbol matczynej miłości, nieustającej i bezinteresownej.

Panama – religijny Dzień Matki w grudniu

Panamskie mamy, jako jedne z niewielu na całym świecie, mają swoje święto 8 grudnia. Dzień ten został wybrany specjalnie, aby można go było połączyć z religijnym świętem Niepokalanego Poczęcia. Jest to rodzaj hołdu dla Maryi, Matki Jezusa i wszystkich matek na całym świecie.  Podczas obchodów Dnia Matki, poza religijnymi uroczystościami, modlitwami i tańcami, organizowane są liczne festiwale i parady.

Francja – perfumy i ciasta-bukiety

Francuskim obchodom Dnia Matki dał początek sam Napoleon. Od 1950 roku oficjalnie ustanowiono Dzień Matki, przypadający na ostatnią niedzielę maja. Wyjątkiem są lata, kiedy pokrywa się to z Zielonymi Świątkami. Wówczas przeniesiony zostaje na pierwszą niedzielę czerwca.

We Francji święto obchodzi się wręczając mamom podarki związane z ich stylem życia: książki, kosmetyki, perfumy czy vouchery do SPA. Wyjątek stanowią najmłodsi - Ci honorują mamy laurkami i wierszykami.  Ponieważ jednym z najważniejszych elementów francuskiego stylu życia jest jedzenie, popularnym prezentem są wina, czekoladki czy wykwintne sery. Tradycją jest również stylowy rodzinny obiad, którego oczywiście nie przygotowuje mama, a którego uwieńczeniem jest samodzielnie upieczone ciasto – w kształcie bukietu kwiatów.

Indie – tradycje prosto z Zachodu

W Indiach od niepamiętnych czasów celebruje się Durga Puja, święto dedykowane Matce Bogów Durga i Wielkiej Matce Kali Ma. Jednakże honorowanie mam jest stosunkowo nowym standardem, ewidentnym wpływem Zachodu. Dzięki globalizacji szybko się popularyzuje, zarówno w wielkich miastach, jak i małych wsiach.

Ponieważ Dzień Matki przybył do Indii z wraz z podróżnymi z innych krajów, obchodzi się go podobnie jak w krajach zachodnich. Dzieci obdarowują mamy kwiatami i laurkami. Często wykonują też wszelkie czynności domowe, łącznie z gotowaniem, tak aby mama w tym dniu mogła odpoczywać.

Australia i Nowa Zelandia – smutny, biały goździk

Można by rzec, iż Australijczycy obchodzą Dzień Matki niemalże identycznie jak Europejczycy, gdyby nie jeden drobny szczegół. W Australii zwyczajowo przypina się do ubrania goździka, którego kolor ma różne znaczenie. Kolorowe kwiaty oznaczają, że matka danej osoby jeszcze żyje, podczas gdy biały goździk nosi się, by niejako złożyć hołd rodzicielce, która już odeszła. Poza goździkami dzieci starają się umilić czas mamom przynosząc im kwiaty, czekoladki, czy drobne prezenty oraz wyręczając mamy w różnych czynnościach domowych, zwłaszcza w kuchni.

Z kolei Nowozelandczycy obchodzą ten dzień radośnie i hucznie. Mamy zabierane są na pikniki i do restauracji, gdzie wśród śmiechu i radości dostają drobne upominki i kartki z życzeniami.

Kanada i Stany Zjednoczone – kwiaty, przyjęcie i... dużo komercji!

Ze względu na popularność święta, a także w związku ze stale rosnącym konsumpcjonizmem, zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i Kanadzie restauracje, sklepy i kwiaciarnie przeżywają istne oblężenie. Najpopularniejszymi prezentami na Dzień Matki w ostatnich latach są standardowo kwiaty, zestawy kosmetyków i perfumy, vouchery do SPA, bilety do kin i teatrów, ale również – wszelkiego rodzaju elektronika.

Tradycyjnie na Dzień Matki Amerykanie i Kanadyjczycy ozdabiają się kwiatami, głównie goździkami. Kolorowe kwiaty przypinane są w celu uhonorowania mam, które żyją, białe – w hołdzie mamom, które zmarły. Dzieci, których mamy odeszły zostawiają też na grobach białe goździki.

W Ameryce – ze względu na fakt, iż Dzień Matki jest świętem narodowym, w wielu domach, urzędach i instytucjach państwowych wywiesza się flagi.

Kanadyjskie mamy obdarowywane są też ręcznie wykonanymi upominkami. Tego dnia organizuje się rodzinne przyjęcie, często poza domem, na przykład w restauracji. Zwyczajowym prezentem są też przyrządzane przez dzieci potrawy, zwłaszcza ciasta i ciasteczka, pieczone według specjalnych, wyłącznie w tym dniu wykorzystywanych przepisów.

Irlandia i Wielka Brytania – ze służby do stęsknionej matki

Pomysł świętowania konkretnego dnia dedykowanego mamom narodził się na Wyspach Brytyjskich niejako w tym samym czasie, co w Ameryce. Dzień Matki obchodzi się tu w czwartą niedzielę Wielkiego Postu, już od XVII wieku.

Początkowo - święto nosiło nazwę "Matczynej Niedzieli" i często było jedyną okazją na odwiedzenie przez dzieci rodzinnej parafii i spotkanie się z mamą. Dzieci były bowiem wysyłane na służbę do bogatych państwa. Kiedy dochodziło już do spotkania chłopcy obdarowywali matki narwanymi po drodze kwiatami, a dziewczynki własnoręcznie przyrządzonymi ciastami.  Tradycja ta zanikła podczas rewolucji przemysłowej w XIX wieku, ale po drugiej wojnie światowej Dzień Matki powrócił do kalendarzy, a wraz z nim zwyczajowe, tradycyjne podarunki, czyli przede wszystkim kwiaty i ciasta. Wśród nich szczególne znaczenie mają róże, goździki i chryzantemy oraz  "matczyne" ciasto, czyli Simnel Cake - bogaty w bakalie przysmak o silnym migdałowym aromacie.

Meksyk – piosenka dla mamy i duże wydatki!

W Meksyku Dzień Matki jest jednym z najważniejszych świąt w całym roku. Obchodzony jest 10 maja w sposób szczególny. Dzień rozpoczyna się mszą ku czci Najświętszej Dziewicy uosabiającej najlepsze cechy macierzyństwa. Dla mam rozpoczyna się zaś odśpiewaniem przez jej dzieci tradycyjnej piosenki, zarezerwowanej specjalnie na ten dzień. Następnie każda mama przystępuje do spożycia specjalnie przygotowanego śniadania, w skład którego wchodzą między innymi tradycyjne tamales i atole. Po posiłku przychodzi czas na obdarowywanie mam prezentami. Oprócz kwiatów, Meksykanie dają swoim matkom prezenty, które bywają tak kosztowne, że pieniądze na nie trzeba zacząć zbierać czasami nawet kilka miesięcy wcześniej.

Gdy Dia de la Madre przypada w środku tygodnia, matki czeto biorą dzień wolny od pracy, a dzieci zwalniane są ze szkół, aby rodzina mogła ten dzień spędzić razem.

W najbardziej tradycyjnych domach, cała rodzina zbiera się wokół babci, aby wspólnie cieszyć się, świętować, jeść i pić.

Hiszpania i Włochy – grudniowy sernik w kształcie serduszka

W Hiszpanii, podobnie jak w Panamie, Dzień Matki obchodzony jest 8 grudnia. W tym dniu w całym kraju odbywają się uroczystości kościele oraz różne religijne formy oddawania czci Najświętszej Marii Panny. Jest to również czas na kontemplację, rozważania jak ważna w naszym życiu jest matka oraz co jej zawdzięczamy.

Z kolei we Włoszech dzień ten jest traktowany w sposób zupełnie świecki. Dzieci od rana planują jak wspomóc mamy w ich codziennych obowiązkach. Sprzątają, gotują i przygotowują prezenty. Najczęściej świąteczny obiad odbywa się w restauracjach. Najważniejszy jednak moment przypada na deser: mamy tradycyjnie częstuje się kawą oraz sernikiem w kształcie serduszka, bądź ciasteczek w tej samej formie.

Boliwia i Paragwaj – Dzień Matki ważniejszy niż Dzień Niepodległości!

W przypadku obu tych państw Ameryki Południowej, Dzień Matki zbiega się z innym, bardzo ważnym dniem. W Boliwii obchodzony 27 maja, w Paragwaju 15 maja. Co szczególne, w Boliwii w dniu obchodzi się również dzień Bitwy pod Coronilla, stanowiącej część Wojny Niepodległościowej z Hiszpanami. Podczas bitwy poległo setki kobiet broniących swojej niepodległości, dlatego dzień ten ma dla Boliwijczyków wyjątkowe znaczenie.

Co ciekawe rzecz ma się podobnie w przypadku Paragwajczyków. 15-tego maja przypada bowiem Dzień Niepodległości w Paragwaju. Plotki głoszą, ze jest to wyjątkowo nieszczęśliwa data dla paragwajskiego Ministra Kultury, który twierdzi, iż Dzień Matki absolutnie zdominował Święto Niepodległości, w związku z tym chciałby te datę zmienić – dotychczas bezskutecznie.

Argentyna i Ekwador -  Miłosne serenady pod oknem mamusi

To nie przypadek, iż w wielu krajach na zachód od równika, Dzień Matki świętowany jest wraz z nadejściem wiosny. W Ekwadorze, Brazylii, Peru, Kolumbii i Salwadorze dzień matki przypada w maju. Matki wiązane są bowiem z wiosną, symbolicznie: z nadejściem nowego życia. Podobnie sprawa wygląda w Argentynie, tyle tylko, iż tam wiosna przypada w październiku.

W Ekwadorze tradycyjnym sposobem świętowania jest odśpiewywanie serenad, specjalnie dla mam. Młodzi chłopcy i mężczyźni ruszają swoimi półciężarówkami z gitarami w dłoniach i wyśpiewują serenady pod oknami matek.  Wzruszone i wdzięczne matki częstują panów Canelazo – lokalnym trunkiem. Po kilku szklankach Canelazo, romantycznych pieśniach, w połączeniu z gorącą, emocjonalną naturą latynoskich mężczyzn upływa wiele łez – z miłości do mam oczywiście.

Ciekawostki

Na koniec ciekawostki dotyczące trzech różnych zakątków świata:

- w Mongolii, jako jedynym państwie na świecie Dzień Matki świętuje się dwukrotnie: w Międzynarodowy Dzień Kobiet 8 marca oraz Międzynarodowy Dzień Dziecka 1 czerwca.

- w Jugosławii popularny jest zwyczaj zwany "łóżkowym więzieniem". Dzieci nie wypuszczają swoich mam z łóżka, dopóki nie dostaną od nich słodyczy. W zamian za to pomagają im w domowych obowiązkach, tak by mogły dzień spędzić na odpoczywaniu i relaksie.

- Ortodoksyjni muzułmanie nie obchodzą tego święta - uważają że szacunek i uznanie należą się matce przez cały czas, nie tylko jednego dnia w roku.

Gdziekolwiek byście nie mieszkali, jakkolwiek nie mówiło by się na mamę i kiedykolwiek by te dzień nie przypadał – nie zapomnijcie złożyć życzeń, kobietom, których miłość potrafi „przenosić góry”.