Nie tylko tort i balony, czyli zwyczaje urodzinowe z całego świata (cz. 1)

 Jak świat długi i szeroki - rodzice obchodzą hucznie urodziny swoich pociech. Poznaj ciekawe zwyczaje z terenu Afryki, Azji i Australii. Zobacz, gdzie wciąga się długi makaron na szczęście, komu golą głowę na 1. urodziny, a w którym kraju wszyscy obchodzą urodziny... w jednym dniu!

Afryka

W wielu krajach Afrykańskich same narodziny dzieci nie są obchodzone z wielką pompą. Dzieci po osiągnięciu pewnego wieku przechodzą proces inicjacji i są przyjmowane do wspólnoty, ucząc się pieśni i tańców przodków, wierzeń, zwyczajów i reguł panujących w danej społeczności. Wedle tradycji, te wyjątkowe urodziny obchodzone są jednak przez większą grupę dzieci , nie zaś przez pojedyncze szkraby.

Egipt

W Egipcie hucznie obchodzi się pierwsze urodziny dziecka. Przyjęcie urodzinowe jest radosne i bajkowe, wszyscy tańczą i śpiewają, a miejsce rodzinnej uroczystości tonie w kolorowych kwiatach i owocach.

W Egipcie życzenia urodzinowe brzmią Kule Sana Winta Tayib dla chłopca i Kule Sana Wintie Tayyiba dla dziewczynki.

Ghana

Dzieci w dniu swych urodzin dostają specjalną potrawę zwaną oto, którą przyrządza się ze zgniecionych słodkich ziemniaków i jaj smażonych w oleju palmowym. Później w ciągu dnia organizowane jest przyjęcie urodzinowe, w trakcie którego podawana jest potrawka z ryżem i kelewele - danie ze smażonymi kawałkami banana rajskiego.

Wśród ludu Asante w Ghanie praktykowane są także inny zwyczaj, zwany krada. W dniu swoich urodzin dziecko wstaje wcześniej rano i obmywa się w za pomocą liści wybranych roślin, moczonych przez całą noc. Rytuał ten ma pomóc w wewnętrznym oczyszczeniu. Po południu odbywa się przyjęcie dla rodziny i znajomych, w trakcie którego solenizant nosi białe ubranie.

A jak się życzy urodzinowo w Ghanie? Medzi dzigbe njkeke nyuie no wo!

Nigeria

Szczególne znaczenie mają tu urodziny 1, 5, 10 i 15. Na te przyjęcia urodzinowe zapraszane  jest  nawet do 100 gości! Nigeryjczycy podkreślają wyjątkowość tego dnia piekąc w całości krowy i kozy. Gości częstują także daniem przyrządzanym z ryżu z pomidorami, papryką, cebulą i maniokiem.

W Nigerii życzy się krótkie Eku ojobi.

Sudan

Jedynie dzieci mieszkające w miastach obchodzą tutaj swoje urodziny. Jedną z tradycji jest picie tzw. karkady, uzyskiwanej z kwiatów hibiskusa.

Życzenia w Sudanie rozbrzmiewają śpiewnym Aid Milad Jamil.

Masajowie

W plemieniu Masajów dużą wagę przykłada się do osiągnięcia wieku 12. i 17. lat. Młodzieńcy wkraczają wówczas w wiek męskości. W tym czasie młodzi mężczyźni zobowiązani są do wypełnienia kilku zadań, np. muszą opuścić dom rodzinny, pomalować ciało na biało i zapuścić włosy. Inicjacja dziewczynek obejmuje naukę dbania o domostwo.

Azja

Chiny

Bardzo dużym wydarzeniem są w Chinach pierwsze urodziny dziecka. W tym dniu podobnie jak w Polsce wróży się przyszłość dziecka. Maluch umieszczany jest w otoczeniu różnych przedmiotów, jak książka, lalka, monety. Pierwsze, co weźmie w rękę, pokazuje jego przyszłość. Książka oznacza, że może zostać nauczycielem (bardzo szanowany zawód w Chinach), moneta – bogactwo, a lalka – że będzie mieć wiele dzieci. Inaczej jednak jak w kraju nad Wisłą – dzieciom nie daje się kieliszka do wyboru... 

Poza tym dużą wagę Chińczycy przywiązują do szóstych urodzin malucha. W trakcie przyjęcia, na które zapraszana jest rodzina, przyjaciele i znajomi podawany jest długi makaron, za pomocą którego życzy się dziecku długiego życia. Czym więcej wciągnie się makaronu przed ugryzieniem, tym lepiej!

W Chinach jest wielkim nietaktem, żeby dać dziecku w prezencie zegarek, ponieważ słowo to jest podobne w języku mandaryńskim do śmierci. Szczęście przynosi za to tygrys, dlatego goście ofiarowują prezenty z wizerunkiem pasiastego drapieżnika.

Zdjęcie: Jonathan Kos-Read, Flickr (CC BY-ND 2.0)

 

Z wielką pompą obchodzone są także urodziny 10., 60. i 70., przy czym bardzo ważne są urodziny 60., obliczone jako pełna wielokrotność zodiaków (5*12=60).

Jeśli ktoś zapamięta, to życzenia urodzinowe w Chinach brzmią Sheng Ri Kuai Le or Saang yaht faai lokik. 

Indie

Często mali Indusi na pierwsze urodziny mają golone głowy obok specjalnego ognia. Zabieg ten ma symbolicznie oczyścić dziecko. 

Starsze dzieci noszą w dniu urodzin bajecznie kolorowe ubrania do szkoły. Podobnie jak w Polsce – solenizanci częstują dzieci w klasie słodyczami. 

W tym dniu dziecko klęka przed rodzicami, dotykając ich stóp na znak szacunku. Cała rodzina modli się o błogosławieństwo malucha. Po południu często odbywa się rodzinna uroczystość, w trakcie której podawany jest ostry gulasz warzywny curry. Na deser serwowany jest dudh pakh - ryż przyrządzany w formie budyniu, wymieszany z pistacjami, migdałami, rodzynkami i przyprawami, np. kardamonem.

W Indiach życzymy Sal Girah Mubarak.

Zdjęcie: Partha Sarathi Sahana, Flickr (CC BY 2.0)

 

Japonia

W Japonii najważniejsze są urodziny 3., 5, i 7. Dzieci uczestniczą wówczas w obchodzonym 15 listopada festiwalu Shichi-go-san, w tłumaczeniu „Trzy-Pięć-Siedem Festiwal”. Całe rodziny udają się do miejsc modlitewnych, gdzie dziękują za otrzymane łaski i proszą o dalsze długie, zdrowe życie. Mali solenizanci ubierani są w nowe, najlepsze ubrania – kimona albo współczesne wersje odświętnych ubrań.

Zwyczaj świętowania właśnie tych urodzin bierze się z przeszłości, gdy najwięcej dzieci umierało przed osiągnięciem wieku 3., 5. i 7. lat. 

W Japonii życzenia brzmią Otanjyobi omedeto Gozaimasu! 

Zdjęcie: Beatrice Murch, Flickr (CC BY 2.0)

Korea

W Korei przetrwał zwyczaj obchodzenia hucznie 100 dni po narodzinach dziecka. Wyprawiane jest przyjęcie, w trakcie którego goście zajadają ciastka, słodkości i placki z czarnej i czerwonej fasoli, maczanej w miodzie i cukrze.  Placki są symbolem szczęścia i umieszczane są w domu malucha w czterech stronach świata.

Koreańczycy uważają, że podzielenie się ciastkiem ryżowym ze 100 osobami zagwarantuje dziecku długie i zdrowe życie. Dlatego rodzice dziecka wysyłają kawałki ciastek do maksymalnie dużej liczby osób. Odbiorcy przesyłek nie pozostają dłużni i odsyłają maluszkowi paczki pełne nitek symbolizujących długowieczność oraz ryżu, który ma przynieść bogactwo.

W Korei życzymy Saeng il chuk ha ham ni da!

Nepal 

W interesujący sposób błogosławi się dziecko w Nepalu. Na czole umieszczaną ma papkę zrobioną z ryżu, jogurtu i barwników.

Filipiny

Filipińczycy, znani ze swojego przywiązania do religii, rozpoczynają dzień urodzin od wizyty w świątyni, gdzie dziękują Bogu za zdrowie i życie dziecka. Często wyprawiane jest przyjęcie urodzinowe, na którym królują torty w różnych kształtach i kolorach. Rodzice oświetlają dom po zmierzchu kolorowymi światełkami.

Wietnam

W Wietnamie wiele osób nie zna – a wiele nie przywiązuje wagi do dnia urodzin. Wszyscy obchodzą swoje urodziny... jednocześnie, w Nowy Rok! W dzień ten, nazywany Tet każdy zostaje o rok starszy, nieważne kiedy byłby dokładnie urodzony. Na pierwszy Tet w życiu dzieci otrzymują czerwone koperty z tradycyjną zawartością - „Szczęśliwymi pieniędzmi” zwanymi też li xi.

W Wietnamie życzy się na urodziny Chuc Mung Sinh Nhat! 

Australia i Nowa Zelandia

Australia

Tradycje urodzinowe w Australii nie są już dla tak dla egzotyczne i bardzo przypominają obchody w Polsce.

Na cześć urodzin organizowany jest często grill, na który zapraszana jest rodzina, przyjaciele i znajomi. Dzieci uwielbiają jeść w tym dniu tzw. chleb wróżki. Pomimo magicznej nazwy nie jest to nic wyjątkowego - po prostu chleb udekorowany grubo wielokolorową posypką, nazywaną poetycko „setki tysięcy”.

W Australii i Nowej Zelandii brzmi głośno na urodziny znane wszystkim Happy Birthday!

Nowa Zelandia

Również w Nowej Zelandii zauważamy dużo podobieństw. Po torcie wszyscy śpiewają bardzo głośno 100 lat. Następnie solenizant otrzymuje tyle klapsów, ile skończył lat i jeszcze jeden dodatkowo – na szczęście!