Obyczaje i kultura: Daleki Wschód

Daleki Wschód to określenie dość nieścisłe i dlatego zdarza się, że do tej strefy włączane są różne kraje. Tradycyjnie w obszar dalekowschodni zaliczane są następujące państwa: Japonia, Korea Północna i Południowa, Chiny, czasem również Mongolia, kraje Azji Południowo–Wschodniej i Półwyspu Indochińskiego, a także część Rosji najbardziej wysuniętą na wschód.

Fot. http2007

Ten rejon świata uznaje się za najbardziej zaludniony – obszar około 5 milionów kilometrów kwadratowych zamieszkuje ponad 2 miliardy ludzi. Kraje znajdujące się w tej strefie są bardzo różnorodne – począwszy od potęgi gospodarczej, Japonii, poprzez kraje komunistyczne, np. Chiny, na wyspiarskich, egzotycznych krajach kończąc. Przed wyjazdem na Wschód warto poznać podstawowe zasady kulturalnego zachowania w tym rejonie. Azja to wbrew pozorom bardzo różnorodna pod względem obyczajowym strefa. Trudno opisać ją bez podziału na poszczególne kraje. Poza kilkoma ogólnymi regułami, przedstawiamy specyficzne zasady savoir-vivre obowiązujące w najważniejszych państwach azjatyckich.

Generalne rady dotyczące zachowania na Dalekim Wschodzie:

• Azjaci to powściągliwi ludzie, bardziej niż emocje cenią racjonalizm - wybuchy entuzjazmu, głośne zachowanie lub zbytnie rozluźnienie manier nie są dobrze widziane,
• hierarchiczna struktura społeczeństwa oraz ogromny szacunek, jakim darzy się w tej kulturze ludzi starszych, doświadczonych oraz odnoszących sukcesy, wymagają również od cudzoziemców odpowiedniej atencji podczas kontaktu z Azjatami,
• pozycja kobiet w społeczeństwach jest w teorii równa pozycji mężczyzn, jednak obyczaj jest inny – według tradycji kobieta powinna być uległa, cicha i kulturalna, wiele zachowań dozwolonych mężczyznom w wypadku pań uznawanych jest za poważną gafę, a nawet potępiane,
• w większości krajów  posiłki spożywa się pałeczkami – warto wiedzieć, że nie jest to odpowiednik naszego noża i widelca, z posługiwaniem się pałeczkami wiąże się wiele reguł, których powinno się przestrzegać na co dzień,
• bekanie czy siorbanie to objaw apetytu i smakowitości potraw, poza Japoną wszystkie kraje w tej części świata zachowują się przy stole podobnie – swobodnie i głośno,
• chcąc uniknąć rozczarowań i nieprzyjemności nie zamawiamy posiłków w przydrożnych restauracjach i jadłodajniach, zawsze przed konsumpcją pytamy, z czego zrobiony został posiłek,
• w  krajach buddyjskich nie wolno ustawiać się tyłem do posągów Buddy,
• zwiedzanie świątyń wszelkich wyznań wymaga skromnego, zakrywającego ciało stroju (nogi, dekolt, ramiona) oraz odpowiedniego zachowania wyrażającego szacunek dla innych religii i kultów, nie wolno przeszkadzać wiernym w modlitwie w żaden sposób,
• każdorazowo przed robieniem zdjęć należy zapytać o pozwolenie - zarówno jeśli chodzi o fotografowanie tubylców czy dzieci, jak i miejsc kultu religijnego

Tajlandia

Tajlandia to jeden z najpopularniejszych ostatnio egzotycznych kierunków, głównie ze względu na piękno tego kraju oraz interesujące oferty lotów z Europy w ten rejon świata. Odpoczywając w tym pięknym kraju trzeba jednak wiedzieć jak się zachować, by nie obrazić jego mieszkańców:

• Tajlandia to kraj o ustroju monarchicznym, a jego mieszkańcy są z tego dumni, bardzo kochają swego króla Bhumibola Adulyadeja, który panuje tam już ponad 60 lat. Biada temu, kto obrazi monarchę, poza niechęcią Tajów czekać go może nawet 15 lat więzienia, w Tajlandii nie wypada nawet zniszczyć banknotu z podobizną króla,
• głowa to według wierzeń tajskich najświętsza cześć ciała człowieka – nie wolno dotykać głów tutejszych mieszkańców, niedopuszczalne jest też głaskanie dzieci po głowach, chociaż w Europie uważa się to za miły gest,
• za duży nietakt w Tajlandii uważa się głośne, krzykliwe i kłótliwe zachowanie. Nie powinno się w tym kraju podnosić głosu, ludzie cenią sobie spokój, a ideały buddyjskie są realizowane w praktyce - mieszkańcy są sympatyczni i życzliwi,
• Spokojne i ciche zachowanie to nie tylko dobry obyczaj, lecz również tutejsze prawo, zawsze należy o tym pamiętać, bo za jego złamanie grozi nawet areszt,
• obraźliwe jest wskazywanie kogokolwiek stopą, skierowanie jej w stronę wizerunku religijnego lub wizerunku członka rodu królewskiego.

Kambodża

Kambodża nie jest krajem często wybieranym jako cel egzotycznych wypraw. Jeśli wybierasz się właśnie tam, dowiedz się, co wypada a co nie: miejscowym zwyczajem jest niepodawanie ręki kobiecie, jako goście również powinniśmy to respektować. Również tutaj głowa stanowi najświętszą część ciała, dotykanie po głowie uchodzi za uwłaczające ludzkiej godności, nie zależy więc czynić tego wobec tubylców, zakaz ten dotyczy również dzieci.

Indonezja

Indonezja to piękny i niezwykły kraj, egzotyczne wyspy rozsiane wśród lazurowych fal to prawdziwy raj na wakacje, ale to nie wszystko – kraj ten może pochwalić się też bogatą kulturą:

• w Indonezji wciąż popularne są tradycyjne sporty – walki kogutów, gonitwy byków, a także dyscypliny ukazujące sprawność tutejszych mężczyzn,
• ważnym elementem tutejszej kultury jest życie rodzinne, a także macierzyństwo i ojcostwo, za dorosłego człowieka uznaje się jedynie tego, kto ma już rodzinę,
• w niektórych częściach kraju do tej pory niekiedy spotyka się: aranżowane małżeństwa, poligamię oraz małżeństwa mieszane,
• prawo dopuszcza rozwody, które nie są jednak częste,
• ze względów religijnych i obyczajowych nie powinno się nosić krótkich spodenek i spódnic oraz bluzek odsłaniających ramiona i dekolt,
• zakazane jest dotykanie jedzenia lewą ręką.

Brunei

Brunei to w tym rejonie świata wyjątek – większość mieszkańców to wyznawcy islamu i, chociaż państwo gwarantuje wolność wyznania, będąc tu  na wakacjach należy respektować wymagania religii muzułmańskiej. Więcej o nakazach i zakazach rządzących życiem w państwach islamskich można przeczytać w artykule Kultura i obyczaje: Bliski Wschód. W Brunei przestrzeganie wszystkich zasad wiary Mahometa nie jest tak rygorystycznie wymagane od cudzoziemców, ponieważ w kraju mieszkają przedstawiciele innych wyznań.

Singapur

Singapur to kraj, w którym dość obsesyjnie dba się o czystość i porządek, nieprzyzwyczajonym do tego Europejczykom panujące tu zakazy i nakazy wydają się zbyt rygorystyczne, jednak zawsze trzeba się do nich stosować, choćby ze względu na groźbę wysokich mandatów:

• w Singapurze obowiązuje zakaz żucia gumy, nie można jej kupić w żadnym miejscu, nie wolno jej też wwozić do tego kraju,
• w metrze nie wolno jeść i pić (grozi za to mandat wysokości 1000 SGD – czyli około 2250 złotych!),
• śmiecenie lub spluwanie na ulicy to poważne wykroczenie, które jest przykładnie karane, poza mandatem wysokości 500 SGD można trafić do lokalnej telewizji z podpisem „Flejtuch”,
• wandalizm karany jest chłostą, handel narkotykami - nawet karą śmierci,
• palić można tylko w miejscach do tego wyznaczonych, w innym wypadku grozi to grzywną wysokości 500 SGD,
• karane grzywną może być również niespłukanie po sobie toalety.