Baku

Fot. teuchterlad

Baku

Miasto może się poszczycić zabytkami pochodzącymi sprzed stuleci, często jeszcze z czasów panowania arabskiego, czyli ok. VII-IX wieku. Od 2000 roku na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO figurują: Pałac Szachów Szyrwanu zamieszkiwany w XIV-XVII wieku, Baszta Dziewicza z XII wieku, meczet Mahammada z XI wieku oraz twierdza Iczeri-Szeher z IX wieku. Poza tym w Baku jest kilka muzeów i galerii sztuki wartych odwiedzenia.

Mauzoleum Diri Baba

Około 100 kilometrów od Baku znajduje się wyrzeźbione w skale Mauzoleum szejka Diri Baby stworzone w XV wieku. Znakomici architekci szirwanszacha Ibrahima I wznieśli ten dwukondygnacyjny budynek, wkomponowując go częściowo w skały otaczające dolinę, w której jest umiejscowiony. Monument został odbudowany po zniszczeniach wojennych w 1963 roku i od tamtej pory nic nie było w nim poprawiane, stąd zły stan prowadzących do niego schodów i powolny proces niszczenia kamienia, z którego wzniesiono mauzoleum. Wewnątrz, w celi duchownego zachowała się ściana z oryginalnymi napisami w języku arabskim i chociaż czas spłycił ich ryt, nadal pozostają one częściowo czytelne. W okolicy znajduje się również cmentarz islamski z ok. XV wieku z nagrobkami skierowanymi w stronę Mekki. W skałach doliny spotkamy jaskinie i pieczary, jednak nie są one przygotowane do zwiedzania, a ich eksplorowanie na własną rękę może być niebezpieczne. Ścieżką spod Mauzoleum można dojść na szczyt wąwozu, w którym się ono mieści. Rozpościera się stąd zapierający dech w piersiach widok na górską okolicę.

Meczet Juma

Mieści się niedaleko Mauzoleum Diri Baby, w odległości ok. 120 kilometrów od Baku. Zabudowania meczetu pochodzą z 743 roku, postawione zostały albo na fundamentach wcześniejszej bazyliki albo według lokalnych wzorców świątyń chrześcijańskich. Meczet nie wygląda więc typowo i z zewnątrz przypomina raczej katolicki kościół, jest jednak użytkowany przez muzułmańskich wiernych. Pierwotny budynek został zniszczony, a obecnie istniejący postawiono w 1902 roku prawie od podstaw, według projektu Józefa Płoszki. W 1918 r. świątynia została spalona przez Ormian, ponownie odremontowano ją po 1990 r. Meczet ten to prosta i "klocowata" budowla o przysadzistej formie, z kolumnadą na froncie i dwoma niewysokimi minaretami, które bardziej przypominają sygnaturki kościelne niż potężne wieże, z jakimi można się spotkać w innych meczetach. We wnętrzu przeprowadzono niedawno remont, spod budynku nieustannie wypompowywana jest woda podmywająca fundamenty.

Rejon Qobustan (Gobustan)

Górzysta część wschodniego Azerbejdżanu, chroniona przez Park Narodowy Qobustanu. Na skałach w tamtym regionie znaleziono ślady artystycznej działalności prehistorycznych mieszkańców tego terenu, głównie malowidła i ryty. Z tego powodu miejsce to zostało objęte międzynarodową ochroną i w 2007 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest to jeden z najbardziej malowniczych fragmentów pasm Kaukazu. W tym rejonie istnieje ponad 700 wulkanów błotnych - zimnych sadzawek, pełnych bulgoczącego szlamu o toksycznych wyziewach, które tworzą się w miejscach występowania ropy naftowej.

Mauzoleum Mo'mine Khatun

Świątynia zbudowana w XII przez atabega (wychowawca synów sułtana) Jahana Pahlawana na cześć jego żony Mu'mine Khatun. Jest to niewysoka, ośmioboczna wieża o bogatej i misternej dekoracji arabeskowej, rytej i malowanej w kamieniu. Całość budynku jest nią pokryta, przez co robi wrażenie lekkości i elegancji, mimo litych, grubych kamiennych murów. Budowla znajduje się na terenie enklawy - Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej.